Niewielkie ale potrzebne koło zębate

 

Przekładnie często stosuje się w różnorodnych maszynach i pojazdach. Służą one do zmiany ruchu elementu z czynnego na bierny z jednoczesną zmianą niektórych parametrów ruchu – prędkości i siły. W tym celu wykorzystują wiele różnych, niezbędnych części, bez których taka praca nie byłaby możliwa. Jednymi z nich są różnego rodzaju koła, w szczególności te zębate, które stanowią integralną część każdego mechanizmu przeniesienia ruchu.

Specyfika działania kół zębatych

koła zębateKoło zębate to czynny element przekładni lub innych mechanizmów takich, jak sprzęgło czy pompa. Może również współpracować z innym kołem i z tarczą oraz z listwą zębatą. Składa się ono z wieńca zębatego, piasty oraz łącznika, który łączy oba poprzednie elementy. Posiada ono ogrom parametrów, spośród których każdy jest ważny do prawidłowego działania koła. Jego zęby występują w kilku podstawowych kształtach – prostym, śrubowym, daszkowym oraz krzywoliniowym. Dwa połączone ze sobą koła zębate charakteryzują się precyzyjną mechaniką zazębiania. Podczas obrotu dwa współpracujące zęby otaczają się i jednocześnie ślizgają się po sobie. To drugie zjawisko jest niekorzystne, jednak bardzo niemożliwe, aby przestało ono występować. Istnieje tylko jeden zakres, w którym występuje zupełnie czyste toczenie się bez poślizgu. Sprowadza się on do jednego punktu, który nazywa się puntem tocznym i wyznacza on koło toczne o ściśle określonej średnicy. W innych przypadkach ślizganie będzie występować, dlatego trzeba brać je pod uwagę. Obliczenie wytrzymałości zęba jest niemożliwe ze względu na złożoność zjawisk, które występują w uzębieniu. Zamiast tego stosuje się metody parametryczne – pozwalają one określić szereg parametrów pracy przekładni. Spotkać możemy także szczególne przypadki kół zębatych, czyli między innymi koła w kształcie owalu lub serca, koła przekładni łańcuchowej lub wycinek koła. Kształtowanie uzębień zachodzi za pomocą metali lub tworzywa sztucznego. Prawidłowo wykonane koła stosuje się w przekładniach różnego typu, które z kolei wykorzystywane są w pojazdach, maszynach i urządzeniach. Są ważne one wszędzie tam, gdzie przeniesienie napędu ma na celu wprowadzenie w ruch dużego układu, który generuje ogromne obciążenia, ale i również małego układu o niewielkich obciążeniach.

Niewielkie elementy mają niejednokrotnie olbrzymie znaczenie. Koła zębate stanowią prosty mechanizm, który wspomaga pracę wielu sprzętów – dzięki nim ich prawidłowe działanie nie byłoby możliwe, a całość mogłaby generować niechciane błędy. Najwyższej jakości koło zębate jest niezbędne i doskonale sprawdza się we współpracy w zespole kół czy w standardowych przekładniach.